alevilik – Dini Sözlük
alevilik, i̇slam'ın şii kolundan türemiş heterodoks bir inanç sistemidir ve özellikle türkiye, i̇ran, irak ve suriye'de yaygındır. aleviliğin kesin kökenleri ve kuruluş tarihi hakkında net bir bilgi olmamakla birlikte, genellikle 13. yüzyıl civarında anadolu'da şekillenmeye başladığı düşünülür. aleviliği "kuran" veya başlatan belirli bir kişi yoktur; bu inanç, i̇slam'ın ilk dönemlerindeki bazı olaylar ve figürler etrafında zamanla evrilmiştir.

aleviliğin kuruluşu ve tarihi

alevilik, özellikle ali ve on i̇ki i̇mam’a duyduğu sevgi ve bağlılık ile bilinir. ali, i̇slam peygamberi muhammed'in kuzeni ve damadıdır ve şii i̇slam'ın merkez figürlerinden biridir. alevilikte ali, hem spiritüel liderlik hem de adaletin sembolü olarak görülür. alevilik, zaman içinde özellikle bektaşi tarikatının etkileriyle anadolu'da yayılmış ve şekillenmiştir.

alevilik farzları

alevilikte belirli "farzlar" veya kesin emirler yoktur. ancak alevilik, dört kapı doksan dokuz makam öğretisi çerçevesinde inanç ve pratiklerini sürdürür. temel pratikler arasında cem ayini, dua, zikir, ve müsahiplik yer alır. alevilikte ayrıca oruç, namaz ve hac gibi sünni i̇slam’ın beş şartından farklı olarak yerine getirilmesi gereken ibadetler de vardır, ancak bunlar farklı biçimlerde icra edilir.

alevilik ve hristiyanlık i̇lişkisi

alevilik ve hristiyanlık arasında doğrudan bir ilişki bulunmamaktadır, çünkü her ikisi de farklı teolojik kökenlere ve doktrinlere sahiptir. ancak, her iki inanç sistemini de analiz ettiğimizde bazı benzer temaları görebiliriz; örneğin, her ikisi de sevgi, barış ve hoşgörü değerlerini vurgular. ayrıca, alevilikte hızır inancı gibi bazı inançlar, hristiyanlıktaki aziz george ile paralellikler gösterebilir. bu tip benzerlikler genellikle kültürel etkileşimler ve tarih boyunca farklı inanç sistemlerinin birbirlerini etkilemeleri sonucu ortaya çıkmış olabilir.

alevilik, zengin bir tarihi ve karmaşık teolojik doktrinlere sahip dinî bir harekettir. anadolu'daki sosyal ve politik yapının bir parçası olarak evrilmiş ve gelişmiştir.