sihizm - Dini Sözlük
sihizm, güney asya kökenli, monoteistik bir inanç sistemidir ve dünya çapında yaklaşık 30 milyon takipçiye sahiptir. bu dini hareket, 15. yüzyılın sonlarında, bugünkü hindistan ve pakistan'ın punjab bölgesinde yaşamış olan guru nanak dev tarafından kurulmuştur. guru nanak ve onu takip eden dokuz guru, sihizm'in temellerini ve öğretilerini şekillendirmiştir. sihler, tek tanrı'ya inanırlar ve hayatın amacını, kişisel ve ruhsal gelişim aracılığıyla tanrı'yla birleşme olarak görürler.

sihizm'in temel öğretileri
sihizm'in temelinde, herkesin eşit olduğu ve her türlü kast sistemi, ayrımcılık ve inanç farklılıklarının reddedildiği bir inanç bulunmaktadır. guru nanak, özellikle hinduizm'deki kast sistemi ve dönemin bazı i̇slam uygulamalarına karşı çıkarak, herkesin eşit yaratıldığını ve tanrı'nın her insanı aynı şekilde sevdiğini vurgulamıştır. bu, sihizm'in en belirgin özelliklerinden biridir ve bu inanç yapısı, sosyal adalet ve eşitliği desteklemektedir.

sih öğretileri, "guru granth sahib" adı verilen kutsal kitapta toplanmıştır. bu kitap, sih gurularının yazılarının yanı sıra hindu ve müslüman mistiklerin yazılarını da içerir. sihler için guru granth sahib sadece bir kitap değil, aynı zamanda mevcut ve ebedi guru olarak kabul edilir.

sih i̇badetinin özellikleri
sih ibadeti, "gurdwara" adı verilen ibadethanelerde gerçekleşir. gurdwara, herkese açık olan ve sihlerin topluluk içinde bir araya gelerek dua ettiği, dini öğretileri dinlediği ve kutsal "langar" adı verilen toplu yemeği paylaştığı yerdir. langar, tüm ziyaretçilere, dini veya etnik kökenine bakılmaksızın ücretsiz olarak sunulan ve eşitlik ile dayanışma duygusunu pekiştiren toplu bir yemektir.

sihlerin günlük uygulamaları ve dini görevler
sihler, günlük yaşamlarında beş k'yi takip ederler: kesh (kesilmemiş saç), kara (çelik bilezik), kanga (bir tür tarak), kachera (özel bir tür şort) ve kirpan (bir tür kılıç veya bıçak). bu beş k, sihlerin inançlarını ve kimliklerini simgeler ve onlara daima dürüstlük, adalet, ahlak, kendini kontrol, ruhsal gelişim gibi değerlere bağlı kalmalarını hatırlatır.

ayrıca, sihler "naam japna" (tanrı'nın adını zikretme), "kirt karna" (dürüst bir geçim sağlama) ve "vand chakna" (ile paylaşma) gibi üç temel ilkeyi günlük yaşamlarına entegre ederler. bu ilkeler, topluluk içinde yardımlaşmayı ve bireysel olarak ruhsal gelişimi teşvik eder.

sihizm ve toplumsal etki
sihizm, tarihsel olarak toplumsal adalet ve savunuculukla güçlü bir şekilde ilişkilidir. örneğin, sihler, bağımsızlık için hindistan'ın mücadelesinde önemli roller oynamış ve pek çok sih, insan hakları için mücadelede aktif olmuştur. ayrıca, sih topluluğu, doğal afetler ve kriz zamanlarında yardım sağlama konusunda önemli katkılarda bulunmuştur; bu durum, sih öğretilerinin pratikte nasıl yaşama geçirildiğinin bir göstergesidir.

sihizm'in küresel yayılımı
bugün sihizm, özellikle hindistan'da olmak üzere, dünya genelinde birçok ülkede uygulanmaktadır. büyük sih diasporası toplulukları, birleşik krallık, kanada, amerika birleşik devletleri ve avustralya gibi ülkelerde bulunmaktadır. bu topluluklar, sih kültürünü ve dini pratikleri sürdürmekle kalmayıp, aynı zamanda yaşadıkları ülkelerin sosyal ve kültürel dokusuna da katkıda bulunmaktadırlar.

sihizm, eşitlik, adalet ve insanlık onurunu vurgulayan zengin ve etkileyici bir inanç sistemidir. kendi benzersiz dini pratikleri ve sosyal öğretileriyle, sihler dünya genelinde hem dini hem de toplumsal açıdan önemli bir etkiye sahiptirler. sihizm, aynı zamanda dini hoşgörü ve çeşitliliğin, toplumlar arası barış ve anlayışın gelişmesine nasıl katkıda bulunabileceğinin somut bir örneğidir.