i̇slamiyet'te allah'ın yaratılışı - Dini Sözlük
i̇slamiyet'te allah'ın yaratılışı: teolojik ve felsefi bir i̇nceleme

i̇slamiyet, allah'ın varlığı ve doğası konusunda kesin ve açık bir duruş sergileyen monoteistik bir dindir. i̇slam'da allah, her şeyin yaratıcısı ve mutlak hakimi olarak kabul edilir. i̇slam teolojisi, allah'ın yaratılmadığını, ezeli ve ebedi olduğunu vurgular. bu makalede, i̇slamiyet'e göre allah'ın yaratılışı ve bu konudaki teolojik ve felsefi yaklaşımlar ele alınacaktır.

allah'ın varlığı ve sıfatları

i̇slam teolojisi, allah'ın varlığı ve sıfatları konusunda oldukça detaylı açıklamalar sunar. kur'an-ı kerim'de, allah'ın benzersiz ve eşsiz olduğu, hiçbir şeye benzemediği ve hiçbir şeyin o'na benzemediği belirtilir. allah, "ehad" yani tek ve biricik olarak tanımlanır. aynı zamanda, "samed" yani her şeyin kendisine muhtaç olduğu, fakat kendisinin hiçbir şeye muhtaç olmadığı vurgulanır.

allah'ın varlığı ve sıfatları, i̇slam felsefesinde ve kelam ilimlerinde önemli bir yer tutar. i̇mam gazali gibi i̇slam düşünürleri, allah'ın varlığını ve sıfatlarını akıl ve mantık çerçevesinde açıklamaya çalışmışlardır. gazali, allah'ın varlığını kanıtlamak için kozmolojik ve teleolojik argümanlar kullanmıştır. bu argümanlar, evrenin varlığının ve düzeninin, mutlak bir yaratıcıyı gerektirdiğini savunur.

allah'ın ezeli ve ebediliği

i̇slamiyet'e göre allah, ezeli ve ebedidir; yani başlangıcı ve sonu yoktur. bu, i̇slam teolojisinin temel taşlarından biridir. allah'ın yaratılmadığı, aksine her şeyi yaratan olduğu inancı, kur'an'da çeşitli ayetlerde vurgulanır. örneğin, "o, evveldir ve ahirdir; zahirdir ve batındır. o, her şeyi bilendir." (hadid, 57:3) ayeti, allah'ın zaman ve mekânın ötesinde olduğunu belirtir.

bu inanç, i̇slam felsefesinde de derinlemesine ele alınmıştır. i̇bn sina gibi i̇slam filozofları, allah'ın varlığını ve sıfatlarını metafiziksel bir temele oturtmuşlardır. i̇bn sina, allah'ın varlığını "vacibü'l-vücud" yani zorunlu varlık olarak tanımlamıştır. ona göre, allah'ın varlığı, zorunlu ve kendindendir; başka bir varlığa ihtiyaç duymaz.

allah'ın yaratılmamışlığı

i̇slam'da allah'ın yaratılmamışlığı inancı, tevhid inancının merkezinde yer alır. tevhid, allah'ın birliğini ve eşsizliğini ifade eder. bu inanç, şirk yani allah'a ortak koşma kavramına tamamen karşıdır. i̇slam teolojisi, allah'ın yaratılmış olabileceği düşüncesini kesin bir şekilde reddeder.

bu konuda, i̇slam düşünürleri çeşitli argümanlar geliştirmişlerdir. örneğin, i̇mam maturidi ve i̇mam eş'ari, allah'ın yaratılmamışlığı ve ezeliliği konusunda derinlemesine çalışmalar yapmışlardır. bu düşünürler, allah'ın yaratılmış olması durumunda, bir başlangıcı ve sonu olacağını ve dolayısıyla mutlak bir varlık olamayacağını savunmuşlardır. bu, allah'ın doğasının gereği olarak kabul edilir.

allah'ın yaratıcılığı ve kadir-i mutlaklığı

i̇slamiyet'te allah, sadece ezeli ve ebedi değil, aynı zamanda yaratıcı ve mutlak güç sahibidir. allah, tüm evreni ve içindeki her şeyi yaratmış ve düzenlemiştir. kur'an-ı kerim'de, allah'ın yaratıcılığı ve mutlak gücü sıkça vurgulanır. "gökleri ve yeri yaratan allah'tır. o, bir şeyin olmasını dilediğinde ona sadece 'ol' der, o da hemen oluverir." (bakara, 2:117) ayeti, allah'ın yaratma gücünü ve kudretini ifade eder.

i̇slam düşüncesinde, allah'ın yaratıcı gücü ve mutlak hakimiyeti, varlık felsefesi açısından da ele alınmıştır. farabi ve i̇bn rüşd gibi filozoflar, allah'ın yaratıcı gücünü ve evrendeki düzeni açıklamak için çeşitli teoriler geliştirmişlerdir. farabi, allah'ın evreni bir "ilk neden" olarak yarattığını ve her şeyin bu ilk nedenin sonucu olduğunu savunmuştur.

i̇slamiyet'e göre allah, yaratılmamış, ezeli ve ebedi, mutlak güç sahibi ve her şeyi yaratan bir varlıktır. bu inanç, i̇slam teolojisinin ve felsefesinin temelini oluşturur. allah'ın varlığı ve sıfatları, i̇slam düşünürleri tarafından derinlemesine incelenmiş ve çeşitli argümanlarla desteklenmiştir. allah'ın yaratılmamışlığı ve mutlak hakimiyeti, tevhid inancının merkezinde yer alır ve i̇slam'ın temel öğretilerini oluşturur.