7. Yüzyılda Bir Arap Evi
Giriş
7. yüzyıl, İslam’ın doğduğu ve Arap yarımadasında büyük toplumsal, ekonomik ve kültürel değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde Arapların yaşam alanları, ekonomik yapıları ve günlük alışkanlıkları sade ama işlevsel bir yaşam biçimini yansıtır. Evin iç yapısı, kullanılan malzemeler ve eşyalar, dönemin zorlu iklim koşulları ve ihtiyaçlarına göre şekillenmiştir. Bu yazıda, 7. yüzyılda bir Arap evinin mimarisi, kullanılan eşyalar ve üretim teknikleri ele alınacaktır.
1. Evlerin Yapısal Özellikleri
7. yüzyıl Arap evleri genellikle sade ve minimal bir yapıya sahiptir. Evlerin temel malzemesi, o dönemin bölgesel kaynaklarına bağlı olarak kerpiç, çamur tuğla ve hurma ağacı gibidir. Bu malzemeler, sıcak çöl ikliminde evi serin tutmak amacıyla tercih edilirdi.
Tavan ve Destek Sistemleri
Evlerin tavanı, büyük ölçüde hurma kütükleri ve hurma yaprakları ile oluşturulurdu. Kalın hurma dalları çapraz yerleştirilerek üzerine hurma yaprakları serilirdi. Bu yapı, sıcak güneşi engelleyerek içeriyi gölgeli ve serin tutardı. Tavanın ortasında bazen yağ lambaları asılı olurdu. Bunlar, basit bir ip ve kanca sistemiyle tavana tutturulurdu ve aydınlatma sağlardı.
Pencereler ve Havalandırma
O dönemde evlerde pencere kullanımı sınırlıydı. Küçük, dar açıklıklar havalandırmayı sağlamak için bırakılırdı. Bu açıklıklar, aynı zamanda dışarıdan içeriyi görmeyi engelleyecek şekilde konumlandırılırdı. Cam kullanımı nadirdi ve pahalı bir malzeme olduğundan ancak varlıklı kesimler tarafından tercih edilirdi.
2. Cam ve Cam Üretimi
Cam, o dönemde Arap dünyasında nadir ve değerli bir malzemeydi. Genellikle Suriye ve Mısır gibi daha gelişmiş bölgelerde üretilir ve ticaret yoluyla Arabistan’a getirilirdi. Cam üretimi, kum, soda külü ve kireç taşı kullanılarak yapılırdı. Bu malzemeler fırınlarda yüksek sıcaklıklarda eritilir ve cam haline getirilirdi.
Cam Eşyalar
• Yağ lambaları: Evlerde camdan yapılmış yağ lambaları aydınlatma amacıyla kullanılırdı. Bunlar genellikle küçük, ince camdan yapılmış ve içine zeytinyağı eklenen basit yapılı kaplardı.
• Süs eşyaları: Zengin evlerde cam boncuklar, kadehler ve dekoratif objeler bulunurdu.
Cam üretimi zor olduğundan, halk arasında daha yaygın olan malzeme kil kaplar ve metal kaplar idi.
3. Ev İçindeki Eşyalar
Aydınlatma Araçları
7. yüzyıl Arap evlerinde aydınlatma, temelde yağ lambaları ve meşaleler ile sağlanırdı. Zeytinyağı veya hayvansal yağlar kullanılır, basit kil veya metal kaplarda fitiller yakılırdı.
Mobilyalar ve Oturma Düzeni
• Halı ve Kilimler: Evin tabanında, çoğunlukla el dokuması kilimler serilirdi. Kilimler, aynı zamanda oturma alanı olarak kullanılırdı.
• Alçak Taş veya Ahşap Masalar: Yemek yerken, alçak taş veya ahşap sehpalar kullanılırdı. Masa kültürü bugünkü gibi değildi; yemekler genellikle yere oturularak yenirdi.
• Yastıklar ve Minderler: Oturmak için minderler ve yastıklar kullanılırdı. Bunlar yün, pamuk veya hayvan derisiyle doldurulurdu.
4. Mutfak ve Mutfak Eşyaları
Ocak
Evlerde yemek pişirme işlemi, basit ocaklarda gerçekleştirilirdi. Ocaklar genellikle evin dışında, küçük avlularda kurulu olurdu. Ateş yakmak için odun ve hurma dalları kullanılırdı.
Mutfak Kapları
• Toprak Kaplar: Çömlekçilik, o dönemde yaygın bir zanaattı. Yemek pişirme ve saklama kapları genellikle toprak malzemeden yapılırdı.
• Bronz ve Bakır Kaplar: Zengin aileler, bronz ve bakırdan yapılmış pişirme kaplarını kullanırdı.
• Deriden Su Tulumu: Su, genellikle hayvan derisinden yapılmış tulumlarda saklanırdı. Bu kaplar, suyu serin tutmak amacıyla kullanılırdı.
Öğütme Taşları
Tahıl ve un ihtiyacı için öğütme taşları (el değirmenleri) yaygın bir şekilde kullanılırdı. Kadınlar, bu taşları kullanarak günlük un ihtiyaçlarını karşılarlardı.
5. Evde Kullanılan Diğer Eşyalar
Dokuma ve Tekstil Ürünleri
Evlerin içerisinde kullanılan örtüler, kilimler ve giysiler genellikle el dokumasıydı. Yün, pamuk ve kıl gibi doğal malzemeler tercih edilirdi. Evdeki kadınlar, küçük dokuma tezgahları kullanarak bu ürünleri üretirlerdi.
Kapı Perdeleri
Kapılar ve iç bölmeler yerine çoğunlukla bez perdeler kullanılırdı. Bu perdeler, bölmeler oluşturarak mahremiyeti sağlardı.
6. Avlu ve Depolama Alanları
7. yüzyılda evlerin hemen dışında, çoğunlukla bir avlu bulunurdu. Bu avlular, yemek pişirme, hayvan besleme ve diğer günlük aktiviteler için kullanılırdı.
• Kilerler: Evin bir köşesi, yiyeceklerin saklanması için kiler olarak kullanılırdı. Burada kuru gıdalar, hurma ve su depolanırdı.
• Hurma Saklama Kapları: Kil çömlekler ve sepetler, hurmaların uzun süre bozulmadan saklanması için kullanılırdı.
Sonuç
7. yüzyılda bir Arap evi, sadeliği ve işlevselliği ile öne çıkan bir yaşam alanıydı. Evler, dönemin zorlu iklim koşullarına uyum sağlayacak şekilde inşa edilirken, kullanılan eşyalar ve aletler ise günlük ihtiyaçlara göre şekillenir ve el emeğiyle üretilirdi. Cam gibi lüks malzemeler nadir olarak bulunur, daha çok kil ve doğal malzemeler tercih edilirdi. Bu dönemin ev yapıları ve eşyaları, Arap yarımadasının kültürel ve sosyal hayatına ışık tutan önemli unsurlardır.
Giriş
7. yüzyıl, İslam’ın doğduğu ve Arap yarımadasında büyük toplumsal, ekonomik ve kültürel değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde Arapların yaşam alanları, ekonomik yapıları ve günlük alışkanlıkları sade ama işlevsel bir yaşam biçimini yansıtır. Evin iç yapısı, kullanılan malzemeler ve eşyalar, dönemin zorlu iklim koşulları ve ihtiyaçlarına göre şekillenmiştir. Bu yazıda, 7. yüzyılda bir Arap evinin mimarisi, kullanılan eşyalar ve üretim teknikleri ele alınacaktır.
1. Evlerin Yapısal Özellikleri
7. yüzyıl Arap evleri genellikle sade ve minimal bir yapıya sahiptir. Evlerin temel malzemesi, o dönemin bölgesel kaynaklarına bağlı olarak kerpiç, çamur tuğla ve hurma ağacı gibidir. Bu malzemeler, sıcak çöl ikliminde evi serin tutmak amacıyla tercih edilirdi.
Tavan ve Destek Sistemleri
Evlerin tavanı, büyük ölçüde hurma kütükleri ve hurma yaprakları ile oluşturulurdu. Kalın hurma dalları çapraz yerleştirilerek üzerine hurma yaprakları serilirdi. Bu yapı, sıcak güneşi engelleyerek içeriyi gölgeli ve serin tutardı. Tavanın ortasında bazen yağ lambaları asılı olurdu. Bunlar, basit bir ip ve kanca sistemiyle tavana tutturulurdu ve aydınlatma sağlardı.
Pencereler ve Havalandırma
O dönemde evlerde pencere kullanımı sınırlıydı. Küçük, dar açıklıklar havalandırmayı sağlamak için bırakılırdı. Bu açıklıklar, aynı zamanda dışarıdan içeriyi görmeyi engelleyecek şekilde konumlandırılırdı. Cam kullanımı nadirdi ve pahalı bir malzeme olduğundan ancak varlıklı kesimler tarafından tercih edilirdi.
2. Cam ve Cam Üretimi
Cam, o dönemde Arap dünyasında nadir ve değerli bir malzemeydi. Genellikle Suriye ve Mısır gibi daha gelişmiş bölgelerde üretilir ve ticaret yoluyla Arabistan’a getirilirdi. Cam üretimi, kum, soda külü ve kireç taşı kullanılarak yapılırdı. Bu malzemeler fırınlarda yüksek sıcaklıklarda eritilir ve cam haline getirilirdi.
Cam Eşyalar
• Yağ lambaları: Evlerde camdan yapılmış yağ lambaları aydınlatma amacıyla kullanılırdı. Bunlar genellikle küçük, ince camdan yapılmış ve içine zeytinyağı eklenen basit yapılı kaplardı.
• Süs eşyaları: Zengin evlerde cam boncuklar, kadehler ve dekoratif objeler bulunurdu.
Cam üretimi zor olduğundan, halk arasında daha yaygın olan malzeme kil kaplar ve metal kaplar idi.
3. Ev İçindeki Eşyalar
Aydınlatma Araçları
7. yüzyıl Arap evlerinde aydınlatma, temelde yağ lambaları ve meşaleler ile sağlanırdı. Zeytinyağı veya hayvansal yağlar kullanılır, basit kil veya metal kaplarda fitiller yakılırdı.
Mobilyalar ve Oturma Düzeni
• Halı ve Kilimler: Evin tabanında, çoğunlukla el dokuması kilimler serilirdi. Kilimler, aynı zamanda oturma alanı olarak kullanılırdı.
• Alçak Taş veya Ahşap Masalar: Yemek yerken, alçak taş veya ahşap sehpalar kullanılırdı. Masa kültürü bugünkü gibi değildi; yemekler genellikle yere oturularak yenirdi.
• Yastıklar ve Minderler: Oturmak için minderler ve yastıklar kullanılırdı. Bunlar yün, pamuk veya hayvan derisiyle doldurulurdu.
4. Mutfak ve Mutfak Eşyaları
Ocak
Evlerde yemek pişirme işlemi, basit ocaklarda gerçekleştirilirdi. Ocaklar genellikle evin dışında, küçük avlularda kurulu olurdu. Ateş yakmak için odun ve hurma dalları kullanılırdı.
Mutfak Kapları
• Toprak Kaplar: Çömlekçilik, o dönemde yaygın bir zanaattı. Yemek pişirme ve saklama kapları genellikle toprak malzemeden yapılırdı.
• Bronz ve Bakır Kaplar: Zengin aileler, bronz ve bakırdan yapılmış pişirme kaplarını kullanırdı.
• Deriden Su Tulumu: Su, genellikle hayvan derisinden yapılmış tulumlarda saklanırdı. Bu kaplar, suyu serin tutmak amacıyla kullanılırdı.
Öğütme Taşları
Tahıl ve un ihtiyacı için öğütme taşları (el değirmenleri) yaygın bir şekilde kullanılırdı. Kadınlar, bu taşları kullanarak günlük un ihtiyaçlarını karşılarlardı.
5. Evde Kullanılan Diğer Eşyalar
Dokuma ve Tekstil Ürünleri
Evlerin içerisinde kullanılan örtüler, kilimler ve giysiler genellikle el dokumasıydı. Yün, pamuk ve kıl gibi doğal malzemeler tercih edilirdi. Evdeki kadınlar, küçük dokuma tezgahları kullanarak bu ürünleri üretirlerdi.
Kapı Perdeleri
Kapılar ve iç bölmeler yerine çoğunlukla bez perdeler kullanılırdı. Bu perdeler, bölmeler oluşturarak mahremiyeti sağlardı.
6. Avlu ve Depolama Alanları
7. yüzyılda evlerin hemen dışında, çoğunlukla bir avlu bulunurdu. Bu avlular, yemek pişirme, hayvan besleme ve diğer günlük aktiviteler için kullanılırdı.
• Kilerler: Evin bir köşesi, yiyeceklerin saklanması için kiler olarak kullanılırdı. Burada kuru gıdalar, hurma ve su depolanırdı.
• Hurma Saklama Kapları: Kil çömlekler ve sepetler, hurmaların uzun süre bozulmadan saklanması için kullanılırdı.
Sonuç
7. yüzyılda bir Arap evi, sadeliği ve işlevselliği ile öne çıkan bir yaşam alanıydı. Evler, dönemin zorlu iklim koşullarına uyum sağlayacak şekilde inşa edilirken, kullanılan eşyalar ve aletler ise günlük ihtiyaçlara göre şekillenir ve el emeğiyle üretilirdi. Cam gibi lüks malzemeler nadir olarak bulunur, daha çok kil ve doğal malzemeler tercih edilirdi. Bu dönemin ev yapıları ve eşyaları, Arap yarımadasının kültürel ve sosyal hayatına ışık tutan önemli unsurlardır.
