atatürk - Dini Sözlük
mustafa kemal atatürk, türkiye cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı olarak, türk tarihinin en önemli figürlerinden biridir. 1881 yılında selanik'te (şimdiki yunanistan) doğdu. babası ali rıza efendi, bir gümrük memuru ve eski bir osmanlı yüzbaşısıydı; annesi ise zübeyde hanım'dır. atatürk, çocukluğunu selanik'te geçirdi ve bu şehir, onun düşüncelerinin şekillenmesinde önemli bir rol oynadı.

not telif hakkı nedeniyle temsili fotoğraf kullanılmıştır.

mustafa kemal, selanik'te şemsi efendi okulu'nda başladığı eğitimine askeri rüştiye'de devam etti. daha sonra i̇stanbul'daki harp okulu ve harp akademisi'nde öğrenim gördü. askeri eğitimi sırasında, liderlik yetenekleri ve kararlı kişiliği ile dikkat çekti. mezuniyetinden sonra çeşitli askeri görevlerde bulundu ve i̇ttihat ve terakki cemiyeti'ne katılarak siyasi hayata atıldı.

balkan savaşları sırasında gösterdiği liderlik, i. dünya savaşı'nda ise çanakkale savaşları'nda türk kuvvetlerini başarıyla yönetmesiyle tanındı. çanakkale savaşı'nda, düşman kuvvetlerine karşı kazanılan zafer, mustafa kemal'in askeri ve liderlik yeteneklerini tüm osmanlı'ya ve dünyaya kanıtladı. savaş sonrası osmanlı i̇mparatorluğu'nun çöküş süreci içinde, anadolu'ya geçerek milli mücadele'yi organize etti ve 19 mayıs 1919'da samsun'a çıkarak türk i̇stiklal harbi'ni başlattı.

milli mücadele dönemi, mustafa kemal'in siyasi liderlik yeteneklerinin de ön plana çıktığı bir süreç oldu. ankara'da, türkiye büyük millet meclisi'ni (tbmm) kurdu ve cumhuriyetin ilanına kadar geçen sürede, cepheden cepheye koşarak ulusal egemenlik ve bağımsızlık mücadelesi verdi. 1923'te türkiye cumhuriyeti'ni kurarak cumhurbaşkanı seçildi.

cumhuriyetin ilanıyla birlikte atatürk, türkiye'nin sosyal, ekonomik, kültürel ve hukuki temellerini modernleştirmek için kapsamlı reformlar yaptı. bu reformlar arasında, harf devrimi, tevhid-i tedrisat kanunu, medeni kanun'un kabulü gibi adımlar bulunmaktadır. kadınlara seçme ve seçilme hakkı gibi sosyal hakların genişletilmesi, laik bir devlet yapısının oluşturulması, modern eğitim sisteminin kurulması gibi devrimler, türkiye'nin çağdaş bir ülke olarak dünya sahnesinde yer almasını sağladı.

mustafa kemal'e atatürk unvanı, 1934 yılında soyadı kanunu'nun kabulü ile verildi. bu isim, "türklerin babası" anlamına gelmekte olup, onun ulusal bir kurtarıcı ve yenilikçi bir lider olarak türk halkı tarafından nasıl görüldüğünü simgeler. atatürk, hayatının son yıllarını, cumhuriyetin temellerini güçlendirme çabalarına adadı ve 10 kasım 1938'de hayata gözlerini yumdu.

mustafa kemal atatürk, türk milletinin modern dünyada hak ettiği saygın yeri alması için yaptığı çalışmalar ve getirdiği yeniliklerle, bugün bile türkiye'de ve dünya genelinde saygıyla anılmaktadır. onun mirası, türkiye'nin sadece siyasi sınırlarını değil, sosyal ve kültürel yapısını da dönüştürmüştür.