yahudilikte tanrı’nın yaratılışı
yahudilik, kökleri m.ö. 2. binyıla dayanan ve monoteizmi (tek tanrıcılık) benimseyen bir dindir. yahudilik, tanrı'yı evrenin yaratıcısı ve mutlak kudret sahibi olarak kabul eder. yahudiliğin kutsal metni olan tevrat (tanah) ve diğer dini literatürler, tanrı'nın yaratılışı veya kökeni hakkında doğrudan bilgi vermez, zira yahudi inancına göre tanrı, ezeli ve ebedidir, yaratılmamıştır. bu makalede, yahudi teolojisinde tanrı kavramının nasıl anlaşıldığı ve bu konudaki teolojik görüşler ele alınacaktır.
tanrı'nın özellikleri
yahudilikte tanrı, birçok önemli özellik ile tanımlanır. bu özellikler, tanrı'nın yaratılmamış olduğunu ve her zaman var olduğunu açıklar niteliktedir:
- ezeli ve ebedi: yahudilikte tanrı'nın ezeli ve ebedi olduğu, yani başlangıcı ve sonu olmadığı kabul edilir. bu, tanrı'nın zamanın ötesinde bir varlık olduğu anlamına gelir.
- yaratıcı: tanrı, evrenin ve içindeki her şeyin yaratıcısı olarak görülür. tevrat'ın ilk kitabı olan yaratılış (bereşit) kitabı, tanrı'nın dünyayı altı günde nasıl yarattığını anlatır.
- tek ve eşsiz: yahudi inancına göre tanrı, tektir ve eşi benzeri yoktur. bu, monoteizmin temel ilkelerinden biridir.
- her şeye kadir: tanrı, sınırsız güç ve kudret sahibidir. hiçbir şey o'nun iradesinin dışında gerçekleşmez.
tevrat ve tanah'ta tanrı
tevrat ve tanah, yahudi kutsal kitaplarının toplamıdır ve tanrı'nın yaratıcı gücünü ve doğasını açıklar. yaratılış kitabında, tanrı'nın "başlangıçta tanrı gökleri ve yeri yarattı" (bereşit 1:1) ifadesiyle evrenin yaratılışı anlatılır. bu anlatımda tanrı'nın önceden var olduğu ve yaratıcı olduğu vurgulanır. tevrat'ta tanrı, i̇srailoğulları ile özel bir ilişki kurar ve onları mısır'dan çıkararak vaat edilen topraklara yönlendirir.
kabalistik görüşler
kabalistik literatür, yahudilikte mistik ve ezoterik bir bakış açısı sunar. kabala'ya göre, tanrı'nın özü bilinemez ve anlaşılmazdır. tanrı'nın yaratıcı gücü, sefirot adı verilen on ilahi emanasyon aracılığıyla anlaşılır. bu emanasyonlar, tanrı'nın evrenle nasıl etkileşime geçtiğini ve yaratıcı gücünü nasıl sergilediğini açıklar. kabala'da tanrı, ein sof (sonsuz) olarak adlandırılır ve sınırsız, başlangıçsız ve sonsuz bir varlık olarak tanımlanır.
ortaçağ yahudi felsefesi
ortaçağ yahudi filozofları, tanrı'nın doğası ve yaratılışı hakkında önemli eserler kaleme almışlardır. bu filozoflar arasında en önemlisi, maimonides (musa ibn meymun) olarak bilinir. maimonides'in "mishneh torah" ve "rehber" adlı eserlerinde, tanrı'nın yaratılmamış ve ebedi olduğu, dolayısıyla herhangi bir maddi varlık veya başlangıç noktası olmadığı savunulmuştur. maimonides'e göre tanrı, saf bir akıl ve varlıktır; insan aklı tarafından tam olarak anlaşılamaz.
modern yahudi teolojisi
modern yahudi teolojisi, tanrı'nın yaratılışı konusundaki klasik görüşleri devam ettirir ve çeşitli yorumlarla zenginleştirir. modern yahudi düşünürler, tanrı'nın doğası ve evrenle olan ilişkisi hakkında yeni perspektifler sunar. bu düşünürlerden bazıları, tanrı'nın yaratılışının bilimsel evrim teorileriyle uyumlu olabileceğini savunurlar. ancak bu görüşler, tanrı'nın ezeli ve ebedi olduğu inancını değiştirmez.
yahudilikte tanrı'nın yaratılışı, geleneksel anlamda bir yaratılış olarak ele alınmaz. yahudi inancına göre tanrı, başlangıçsız ve sonsuz bir varlıktır; bu nedenle yaratılmamıştır. tevrat, tanah, kabalistik literatür ve yahudi filozofların eserleri, tanrı'nın bu doğasını ve özelliklerini açıklar. tanrı, yahudilikte mutlak kudret sahibi, tek, ebedi ve yaratıcı bir varlık olarak kabul edilir. tanrı'nın bu özellikleri, yahudi teolojisinin temel taşlarını oluşturur ve yahudi inanç sisteminin merkezinde yer alır.
yahudilik, kökleri m.ö. 2. binyıla dayanan ve monoteizmi (tek tanrıcılık) benimseyen bir dindir. yahudilik, tanrı'yı evrenin yaratıcısı ve mutlak kudret sahibi olarak kabul eder. yahudiliğin kutsal metni olan tevrat (tanah) ve diğer dini literatürler, tanrı'nın yaratılışı veya kökeni hakkında doğrudan bilgi vermez, zira yahudi inancına göre tanrı, ezeli ve ebedidir, yaratılmamıştır. bu makalede, yahudi teolojisinde tanrı kavramının nasıl anlaşıldığı ve bu konudaki teolojik görüşler ele alınacaktır.
tanrı'nın özellikleri
yahudilikte tanrı, birçok önemli özellik ile tanımlanır. bu özellikler, tanrı'nın yaratılmamış olduğunu ve her zaman var olduğunu açıklar niteliktedir:
- ezeli ve ebedi: yahudilikte tanrı'nın ezeli ve ebedi olduğu, yani başlangıcı ve sonu olmadığı kabul edilir. bu, tanrı'nın zamanın ötesinde bir varlık olduğu anlamına gelir.
- yaratıcı: tanrı, evrenin ve içindeki her şeyin yaratıcısı olarak görülür. tevrat'ın ilk kitabı olan yaratılış (bereşit) kitabı, tanrı'nın dünyayı altı günde nasıl yarattığını anlatır.
- tek ve eşsiz: yahudi inancına göre tanrı, tektir ve eşi benzeri yoktur. bu, monoteizmin temel ilkelerinden biridir.
- her şeye kadir: tanrı, sınırsız güç ve kudret sahibidir. hiçbir şey o'nun iradesinin dışında gerçekleşmez.
tevrat ve tanah'ta tanrı
tevrat ve tanah, yahudi kutsal kitaplarının toplamıdır ve tanrı'nın yaratıcı gücünü ve doğasını açıklar. yaratılış kitabında, tanrı'nın "başlangıçta tanrı gökleri ve yeri yarattı" (bereşit 1:1) ifadesiyle evrenin yaratılışı anlatılır. bu anlatımda tanrı'nın önceden var olduğu ve yaratıcı olduğu vurgulanır. tevrat'ta tanrı, i̇srailoğulları ile özel bir ilişki kurar ve onları mısır'dan çıkararak vaat edilen topraklara yönlendirir.
kabalistik görüşler
kabalistik literatür, yahudilikte mistik ve ezoterik bir bakış açısı sunar. kabala'ya göre, tanrı'nın özü bilinemez ve anlaşılmazdır. tanrı'nın yaratıcı gücü, sefirot adı verilen on ilahi emanasyon aracılığıyla anlaşılır. bu emanasyonlar, tanrı'nın evrenle nasıl etkileşime geçtiğini ve yaratıcı gücünü nasıl sergilediğini açıklar. kabala'da tanrı, ein sof (sonsuz) olarak adlandırılır ve sınırsız, başlangıçsız ve sonsuz bir varlık olarak tanımlanır.
ortaçağ yahudi felsefesi
ortaçağ yahudi filozofları, tanrı'nın doğası ve yaratılışı hakkında önemli eserler kaleme almışlardır. bu filozoflar arasında en önemlisi, maimonides (musa ibn meymun) olarak bilinir. maimonides'in "mishneh torah" ve "rehber" adlı eserlerinde, tanrı'nın yaratılmamış ve ebedi olduğu, dolayısıyla herhangi bir maddi varlık veya başlangıç noktası olmadığı savunulmuştur. maimonides'e göre tanrı, saf bir akıl ve varlıktır; insan aklı tarafından tam olarak anlaşılamaz.
modern yahudi teolojisi
modern yahudi teolojisi, tanrı'nın yaratılışı konusundaki klasik görüşleri devam ettirir ve çeşitli yorumlarla zenginleştirir. modern yahudi düşünürler, tanrı'nın doğası ve evrenle olan ilişkisi hakkında yeni perspektifler sunar. bu düşünürlerden bazıları, tanrı'nın yaratılışının bilimsel evrim teorileriyle uyumlu olabileceğini savunurlar. ancak bu görüşler, tanrı'nın ezeli ve ebedi olduğu inancını değiştirmez.
yahudilikte tanrı'nın yaratılışı, geleneksel anlamda bir yaratılış olarak ele alınmaz. yahudi inancına göre tanrı, başlangıçsız ve sonsuz bir varlıktır; bu nedenle yaratılmamıştır. tevrat, tanah, kabalistik literatür ve yahudi filozofların eserleri, tanrı'nın bu doğasını ve özelliklerini açıklar. tanrı, yahudilikte mutlak kudret sahibi, tek, ebedi ve yaratıcı bir varlık olarak kabul edilir. tanrı'nın bu özellikleri, yahudi teolojisinin temel taşlarını oluşturur ve yahudi inanç sisteminin merkezinde yer alır.
